Manifest voor wendbare Organisaties

Dineke van Vliet - Op een warme zomerdag in 2022 kwamen 14 ervaren professionals vanuit verschillende rollen en organisaties bij elkaar om met elkaar te discussiëren over de vraag:

Is het meer dan 20 jaar oude agile manifesto nog van deze tijd?

Als agile consultant met heel veel ervaring met transformaties in verschillende organisaties heb ik de waarden en principes vanuit mijn eigen context ‘geladen’ en ben daarin ook tegen beperkingen aangelopen, zoals bijvoorbeeld de muur tussen de ITIL- en innovatie organisatie die zich maar moeilijk laat slechten – terwijl er hard wordt ingezet op CI CD. Of teams die rondom techniek zijn ingericht en binnen de keten halffabrikaten over en weer aan het pingpongen zijn terwijl de eindgebruiker maar zit te wachten en de klant al helemaal niet bereid is om ervoor te betalen.

Ongetwijfeld was (en is) een aantal beperkingen aan ieders interpretatie van het manifesto toe te schrijven. En helaas zit interne concurrentie binnen transitie teams die samengesteld zijn uit een divers pluimage van coaches soms in de weg om het echte gesprek te voeren over wat de gedeelde beelden van ‘agile’ ieder inhoudt. Eeuwig zonde, want door het samenbrengen van ervaringen, interpretaties, verschillen en inzichten kun je een robuust team smeden waarvan de onderlinge verschillen elkaar juist versterken.

Slechten van belemmerende overtuigingen

Het mooie aan de groep mensen op die zonnige dag verleden jaar samenkwam is niet alleen de diversiteit aan verschillende rollen binnen agile organisaties, maar met name de uitdaging die we ieder voor zich en ook met elkaar aangingen om over onze eigen belemmerende overtuigingen en onze eigen context heen te stappen waardoor we vrijelijk vanuit verschillende perspectieven onze individuele beelden konden spiegelen.

Uit dit gesprek ontstond het gezamenlijke beeld dat wendbaarheid pas ontstaat als de hele organisatie in de breedste zin een enabler is voor productontwikkeling, door onder andere ook ketensamenwerking en besturing te adresseren. Waarbij gedrag en mindset een belangrijke, zo niet dé belangrijkste rol spelen.

Blijven doen wat we altijd al deden?

En daar had het bij kunnen blijven, zoals in veel discussies: ageren tegen “Agile”, het wegzetten als buzzword dat aan inflatie onderhevig is, in het oude manifesto het woord ‘working software’ vervangen door ‘services’, of verbazing uitspreken over de talloze manieren om Scrum met agility te verwarren. En het daarbij te laten. De weg van de minste weerstand dus.

Tegelijkertijd, als we kritisch kijken naar wat de diverse agile transformaties, transities, projecten en blauwdrukken in die jaren hebben opgebracht kun je je afvragen of we moeten blijven doen wat we altijd al in de afgelopen 20 jaar deden.

Het antwoord hierop door de groep was “Ja, we geloven dat agility hieraan ten grondslag ligt.” Maar ook: “Nee, het is noodzakelijk dat we er op een andere manier naar gaan kijken, namelijk dat het niet alleen over de manier van softwareontwikkeling gaat maar over hoe ingewikkeld het is om binnen een organisatie samen te werken aan complexe producten.

En zo ontstond het Manifest voor wendbare Organisaties waarvan ik één ding zeker weet, namelijk dat het ongetwijfeld een goed startpunt is, maar dat het zeker niet volledig is.

Loslaten

Daarmee ga ik tegelijkertijd ook de uitdaging aan om actief op te halen wat hier ontbreekt of beter gemaakt kan worden in het manifest. En dat levert bij tijd en wijle ook kwetsbare momenten op: zo trots als ik aan de ene kant ben op hetgeen er staat, zo open wil ik ook staan voor feedback en kritiek om het beter te maken. Ook als dat betekent dat bijvoorbeeld jij beste lezer, je er helemaal niet in kan vinden.

Ik moet dan denken aan een uitspraak van de schrijver Terry Pratchett die stelt dat er momenten in het leven zijn dat mensen moeten weten wanneer ze niet los moeten laten. En dat ballonnen zijn ontwikkeld om kleine kinderen dit te leren. Als een klein kind stond ik laatst namelijk samen met collega Linda Maasbommel op het XP2023 event in Amsterdam vlak voor aanvang van een discussie rondom het manifest met een klam handje mijn ballon angstvallig vast te houden. Klaar om uit te gaan leggen en waar nodig te verdedigen waarom we hadden opgeschreven wat we hadden opgeschreven. Stevig vasthouden, anders vliegt ie weg…

Zo trots als ik ben op wat er staat mag diezelfde trots natuurlijk niet in de weg staan om in alle openheid het gesprek aan te gaan, te leren wat er anders kan en het beter kan maken. Dus liet ik mijn spreekwoordelijke ballon daar ter plekke los en werd deelgenoot van een open en heel prettige discussie waarin de intentie oprecht was om elkaar te begrijpen en van elkaar te leren.

Een aantal onderwerpen dat de revue passeerde:

• “Het design is zo goed uitgewerkt, het nodigt niet uit tot verbeteren”
• “Super, er is aandacht voor samenwerking op alle fronten binnen de organisatie”
• “Dit komt op me over als managementtaal, hoe breng ik dit naar een teamlid van een DevOps team?”
• “Wow, een manifest dat zelf ook adaptive is!”

Werk aan de winkel

Al met al hele mooie input om het weer een stukje verder te brengen. En ik ben benieuwd hoe jij het gaat gebruiken, welke toepassingen zie jij? Wil je me helpen leren door feedback te geven? Dan beloof ik dat ik mijn best ga doen om deze ballon zo hoog mogelijk te laten vliegen.

 

---

Over de auteur: Dineke van Vliet

Dit is de ideale combinatie voor me: mijn passie voor het vak + aan papier toevertrouwen; hier word ik heel blij van. In mijn blogs schrijf ik datgene wat mij in mijn dagelijks werk bezig houdt óp en ongetwijfeld ook een deel ván me af. Feedback is altijd welkom, daar wordt ’t alleen maar beter van.

 

 

Naar het overzicht